Aynı hayat çizgisinde, aynı raylarda, aynı trenin, farklı yönlere giden yolcularıyız

1917 yılıydı.

Gene böyle ekim ayıydı.

★

Mustafa Kemal kızağa çekilmişti.

Nereye tayin edileceği belirsizdi.

Pera Palas'ta kalıyordu.

Sürpriz bir görev çıktı…

Veliaht Vahdettin'le birlikte Almanya'ya gönderildi.

★

Aslında, sultan Reşad davetliydi.

Ama sağlık sorunları vardı.

O kadar yol gözünde büyüdü, veliaht'a “beni temsilen sen git” dedi.

★

Mustafa Kemal 36 yaşında, Vahdettin 56 yaşındaydı.

Seyahat programı saptamak üzere Vaniköy Köşkü'nde buluştular.

İlk kez orada tanıştılar.

Tarihi an'dı…

Osmanlı'nın son padişahıyla Cumhuriyet'in kurucusu, Osmanlı yıkılmadan Cumhuriyet ilan edilmeden önce biraraya gelmişti.

★

Sirkeci Garı'ndan bandoyla uğurlandılar.

Balkan trenine bağlanan özel bir vagondaydılar.

Sofya, Belgrad, Budapeşte, Viyana güzergahıyla gideceklerdi.

Sofya'da Bulgar kralı'nın veliahtı tarafından bandoyla karşılandılar.

Budapeşte'de Avusturya Macaristan İmparatorluğu'nun Macar valisi tarafından bandoyla karşılandılar.

Viyana'ya geldiler, garda kimse yoktu!

Ne bando vardı, ne de karşılayan.

Meğer, Osmanlı protokolünü düzenleyen başmabeyinci, trenin Viyana'ya varış gününü Türk elçiliğine yanlış bildirmişti.

Ertesi gün gelecek zannediyorlardı.

Osmanlı'nın saray bürokrasisi, padişah veliahtını bile organize edebilmekten aciz durumdaydı.

★

Almanya'da ilk durak Münih'ti.

İlk kez trenden indiler.

Kendilerine tahsis edilen otomobillerle şehri dolaştılar.

Tekrar trene bindiler, Frankfurt üzerinden Alman genel karargahının bulunduğu Bad Kreuznach'a geldiler.

Alman imparatoru Wilhelm tarafından karşılandılar.

Şu anda beş yıldızlı otel olarak kullanılan karargah binasında iki gün kaldılar.

★

Vahdettin, Alman imparatoru'na değerli taşlarla süslü altın sigara ağızlığı hediye etti.

İmparator da Türk heyetinin tamamına altın işlemeli sigara tabakaları hediye etti.

Sofrada kırmızı şarap içildi.

Yemek sonrası sigara faslında şampanya ikram edildi.

★

Ertesi gün, imparator'un yeğeni prens Waldemar'ın Rhein Nehri kıyısındaki villasına davetliydiler.

Terasta çay içtiler.

Prens'in silah koleksiyonunu incelediler.

Trenle Strasburg'a hareket ettiler.

Otomobillerle şehri gezdiler.

Dük von Albert'in sarayında ağırlandılar.

Vahdettin onuruna kadeh kaldırıldı.

★

Ertesi sabah, Alsas bölgesindeki Alman Batı Cephesi'ne gittiler.

Ateş hattıydı.

Dürbünlerle Fransız siperlerine baktılar.

Vahdettin'le Mustafa Kemal bir gün önce yoğun topçu saldırısına maruz kalan kritik noktadaki Alman siperlerine indiler.

Vahdettin kısa bir konuşma yaptı.

Türk ordusunun selamlarını getirdiğini söyledi.

Alman askerleri üç defa “hurra” diye bağırarak alkışladı.

Vahdettin bir makineli tüfeğin yanında şarapnel parçası buldu.

Bu şarapneli küçük bir çam dalına bağlattı.

Mustafa Kemal'e uzattı, “hatıra olarak saklayacağım” dedi.

★

Cephe gerisinde imparator'un şatosunda yemek yediler.

Strasburg'a döndüler.

Geceyi Alsas valisi'nin villasında geçirdiler.

Ertesi sabah, özel trenle Mannheim, Mainz, Koblenz, Köln ve Düsseldorf'u geçerek, Essen'e gittiler.

Alman ordusunun ve Osmanlı ordusunun ağır silahlarını üreten Krupp fabrikasını gezdiler.

Siyah gözlükler taktılar, topların dökümhanesini incelediler.

O gün itibariyle o fabrikada 75 bin işçi çalışıyordu, 35 bini kadındı.

Kadın işçi sayısı Mustafa Kemal'i fabrikadan fazla etkilemişti.

Krupp'un sahibi baron Gustav Krupp von Bohlen'in köşkünde yemek yediler, geceyarısı Berlin'e hareket ettiler.

★

Brandenburg Kapısı'nın yanında, Adlon Oteli'ne yerleştiler.

Noel'di.

Şehir rengarenkti.

Süslenmiş çam ağaçlarıyla bezenmişti.

Bellevue Şatosu'nda oturan Kraliçe'ye nezaket ziyaretinde bulundular.

Vahdettin, kraliçe'ye değerli taşlarla süslü broş hediye etti.

Akşam, Opera Royal'de imparator'un locasında operet seyrettiler.

★

10 gün Berlin'de kaldılar.

İki otomobil tahsis edilmişti. Sanssouci şatosunu, Havel ırmağını, şehrin görülmesi gereken her yerini dolaştılar.

Kaiser Friedrich Müzesi'ne gittiler.

Zeus Sunağı'nı çaresizlikle seyrettiler.

Pergamon Müzesi'nin inşaatı henüz bitmemişti, Zeus Sunağı bugün Bode Müzesi olarak tanınan Kaiser Friedrich Müzesi'nde sergileniyordu.

Tam olarak sığmadığı için bir bölümü yerleştirilmişti, bütünüyle sergilemek için Pergamon Müzesi'ni yapıyorlardı.

35 metre genişliğinde, 33 metre derinliğinde, 15 metre yüksekliğindeki devasa mermer sunak, arkeolojik sömürgeciliğin farkında bile olmayan Abdülhamid'in onayıyla kaçırılmıştı.

Bergama Akropolü'nden adeta çiçek gibi koparılmış, parça parça sandıklara yüklenmiş, yüzlerce mandanın çektiği kağnı filosuyla Dikili'ye taşınmış, savaş gemisiyle Almanya'ya götürülmüştü.

Abdülhamid'in hatasını, kardeşi Vahdettin seyrediyordu.

Mustafa Kemal o günü hep sızıyla hatırlayacaktı.

Yedi yıl sonra Topkapı Sarayı'nı müze haline getirirken, müzenin ilk müdürü Tahsin Öz'le sohbet edecek, Zeus Sunağı'nı Almanya'da gördüğünde neler hissettiğini anlatacak, “büyüleyici ama kahrediciydi” diyecekti.

★

31 Aralık 1917 gecesini, yılbaşını Berlin'de geçirdiler.

1918'e Almanya'da girdiler.

★

1 Ocak günü Adlon Oteli'nde çalışanlara hediyeler dağıtıldı.

Dönüş yolculuğu için yiyecek içecek maddeleri satın alındı.

Almanya'da ekmek karneye bağlanmıştı, otel idaresinin yardımlarıyla ekmek işi halledildi, trene bolca yüklendi, akşam saatlerinde İstanbul'a hareket ettiler.

★

Vahdettin dönüş yolculuğunda tüm heyetini özel kompartımanına çağırdı, durum değerlendirmesi yapıldı.

Mustafa Kemal bu toplantıda tarihi öngörüsünü dile getirdi…

“Şuna kesin olarak kanaat getirdim ve yerinde bizzat gördüm ki, Almanlar bu savaşı kaybetmiştir, ne yapıp yapıp savaştan en az zararla sıyrılmalıyız” dedi!

★

4 Ocak'ta Sirkeci Garı'na girdiler.

Vahdettin, Dolmabahçe Sarayı'na gitti.

Mustafa Kemal, Pera Palas'a gitti.

★

21 günlük seyahat sona ermişti.

★

Mustafa Kemal, sol böbreğinden rahatsız olarak dönmüştü.

Böbrek iltihabı teşhisi konuldu.

Tedavi için Karlsbad'a gitmesini tavsiye ettiler.

Seyahat hazırlıkları yapıyordu ki, yine sürpriz… Vahdettin'in seccadecibaşı İbrahim efendi geldi, yaveri Cevat Abbas'a konuyu açtı.

Veliaht Vahdettin'in Mustafa Kemal'i damat olarak görmek istediğini, kızı Sabiha sultan'la evlendirmeyi düşündüğünü söyledi.

★

Mustafa Kemal kulağının üstüne yattı.

Cevap bile vermeden, Karlsbad'a gitti.

★

O günlerde, İspanyol gribi dünyayı kasıp kavuruyordu.

Halk arasında domuz gribi tabir ettiğimiz H1N1 türeviydi.

Milyonlarca insan öldü, demografik yıkımdı.

Osmanlı'nın kaderini değiştirdi.

Çünkü, sultan Reşad, İspanyol gribinden vefat etti.

Reşad'ın tahtına Vahdettin oturdu.

★

Vahdettin, sultan Abdülmecid'in 43 çocuğundan 23'üncüsüydü.

Tahta geçme ihtimali neredeyse hiç bulunmadığı için, gözden ırak münzevi bir hayat sürmüştü.

Hayatın sürprizleri ve milyonda bir tesadüfleri neticesinde 57 yaşındayken padişah oluverdi.

Bu ağır yükün altında ezildiğini hissediyordu.

“Ben bu makam için hazırlanmadım, çocukluğumdan beri vücutça rahatsızdım, bu yüzden layıkıyla tahsil edemedim, yaşım kemale erdi, dünyada emelim kalmadı, bu makamın bekleyişinde değildim, fakat takdiri ilahi böyle teveccüh etti, şaşmış bir haldeyim, bana dua ediniz” diyordu.

★

Devleti-milleti, işte bu kişi yönetecekti.

★

Vahdettin taht'a çıktı.

Mustafa Kemal, Karlsbad'dan döndü.

Vahdettin'in kızkardeşinin kızı Münibe sultan, Salih Fansa'nın İstiklal Caddesi'ndeki evine geldi.

Salih Fansa, Halep'ten beri Mustafa Kemal'in arkadaşıydı.

Salih Fansa'nın eşi Selma da, Münibe sultan'ın yakın arkadaşıydı.

“Beni buraya zat-ı şahane gönderdi, kızları Sabiha sultan'ı Mustafa Kemal Paşa'ya vermeyi arzu buyuruyorlar, kendisine bu meseleyi söyleyiniz, iki gün sonra sizden haber alırım” dedi.

★

Sabiha sultan, Vahdettin'in iki kızından biriydi, 24 yaşındaydı.

★

Sonrasında neler yaşandığının en somut tanığı, doktor Rasim Ferid oldu… Bir gece eğlenceden dönerlerken, Mustafa Kemal görüşlerine değer verdiği arkadaşı Rasim Ferid'in koluna girdi, Sabiha sultan meselesinden bahsederek, ne düşündüğünü sordu.

Rasim Ferid lafı eğip bükmedi.

“Sultanla evlilik hayatı, sana ağır gelecek merasimlere tabidir, bu evlilikten iki ay içinde sıkılırsın, bıkarsın!” dedi.

Mustafa Kemal kahkahayı patlattı.

“Tek gerçek dostum senmişsin doktor, herkes bu işi yapmam için bastırıyor” dedi.

★

Münibe sultan aracılığıyla geri haber gönderdi.

“Sabiha sultan lütfedip buraya teşrif etsinler, görüşelim.”

★

Bu öneri olacak iş değildi tabii… Padişah kızının saraydan çıkıp, damat adayının evine gitmesi hayal bile edilemezdi.

Mustafa Kemal'in bu imkansız daveti, “hayır” demeden “sizinle evlenmek istemiyorum” manasına geliyordu.

★

O günlerde yine bir gece, Rasim Ferid'le Akaretler yokuşundan iniyorlardı. Vişnezade Camisi'nin köşesine geldiklerinde, Mustafa Kemal hafifçe eğildi, “doktor sol ceket cebimde tabanca var, alır almaz tetiğini hazır et” dedi.

Demesiyle birlikte sağ cebindeki tabancayı çekti, kendilerini takip eden kişiye dönerek “kıpırdama” diye bağırdı.

Arkadan gelenin adı İdris'ti.

İri yarı bir çavuştu.

Mustafa Kemal'in ani hamlesiyle paniğe kapılmış, belinden çekmeye çalıştığı tabancasını yere düşürmüştü.

Rasim Ferid suikast tabancasını yerden aldı, önlerine katıp Akaretler'deki eve geldiler.

Sorguladılar, Mustafa Kemal'i öldürmekle görevlendirildiğini itiraf etti.

Vahdettin nazarında büyük itibarının olması, üstüne saraya damat yapılmak istenmesi, Mustafa Kemal'i hedef haline getiriyordu.

Özellikle de, saray damadı Enver Paşa'nın şimşeklerini çekiyordu.

★

Mustafa Kemal'in yurtsever ideallerinden haberleri yoktu.

O'nu da kendileri gibi kişisel ikbal peşinde sanıyorlardı.

★

(Sabiha sultan, son halife Abdülmecid'in oğlu şehzade Ömer Faruk efendi'yle evlendi. Üç kızı oldu. 1924'te sürgüne gönderildi. İsviçre, Fransa, Mısır'da yaşadı, 1948'de boşandı. Hanedan mensubu kadınların Türkiye'ye girmesine izin verilince, 1952'de Türk vatandaşı oldu, Osmanoğlu soyadını aldı, İstanbul'a yerleşti. 1971'de Yeniköy'de vefat etti, Aşiyan mezarlığında toprağa verildi.)

★

(Mustafa Kemal'e Sabiha sultan'ın bir fotoğrafı gösterilmişti.

Münibe sultan getirmişti.

Sabiha sultan ise, Mustafa Kemal'i bizzat görmüştü.

Yıllar sonra yakın dostlarına o günleri anlatırken, “kendilerini bir defa görmüş ve hoşlanmıştım, gayet yakışıklıydı, ateş gibi gözleri vardı, alev alev yanıyorlardı, ama ben Faruk'u seviyordum” diyecekti.)

★

(Mustafa Kemal'le Sabiha sultan arasındaki evlilik meselesi, yıllar sonra yazılan kitaplarda, Mustafa Kemal'i küçültmek isteyenler tarafından çarpıtıldı.

Kasıtlı olarak kafa karışıklığı yaratıldı, sanki evlilik teklifi Vahdettin'den değil de, Mustafa Kemal'den gelmiş gibi anlatıldı.

Halbuki… Saltanat tarihini iki satır okumuş herkesin gayet net bileceği gibi, padişah buyruğu olmadan padişahın kızının istenebilmesi mümkün müydü?)

★

Mustafa Kemal, Anadolu'ya geçti, vatanı kurtardı, Cumhuriyet'i kurdu.

★

Mustafa Kemal hakkında idam fermanı çıkaran Vahdettin, İngiliz savaş gemisine binerek, yurtdışına kaçtı.

★

1926 yılıydı.

Vahdettin, San Remo'da yaşıyordu.

Mısır'a yerleşmiş olan Osmanlı paşası Keçeçizade İzzet Fuat'tan Mustafa Kemal'e mektup geldi.

Halep'ten beri tanışıyorlardı.

O günlerin hatırına güvenerek yazmıştı.

Mektubun girizgah bölümünde “San Remo'ya gittiğini, Vahdettin'i ziyaret ettiğini, Vahdettin'in Mustafa Kemal'den övgüyle sözettiğini” söylüyordu.

Sonra da sadede geliyordu…

“Vahdettin'in hal ve tavırlarından maddi sıkıntı içinde olduğunu gördüm, yardıma muhtaç olduğunu sezdim, yardımda bulunmanızı rica ederim” diyordu.

★

Mustafa Kemal mektubu okudu.

Özel kalem müdürü Hasan Rıza Soyak'a üzüntülü bir ifadeyle baktı.

“Gördün mü dünyanın halini çocuk, nerede o haşmet, nerede o azamet, nerede o saltanat, hepsinin yerinde yeller esiyor, insanın hayatta daima çok ölçülü olması gerekir” dedi.

Hüzünlenmişti…

“Nasıl yardım edilebilir ki, benim kişisel servetim yok, devletin hazinesi fakir, zaten zengin bile olsa devletin kesesinden yardım etmeye hakkımız yok. Bu memleket, bu mektupta bahis konusu edilen kişinin hataları yüzünden harap oldu. En iyisi bu bahsi burada bırakalım, ama bu mektup belge olarak saklansın” dedi.

Öyle yapıldı…

“Saklanması emredilmiştir” kaydı düşüldü.

Cumhurbaşkanlığı arşivine teslim edildi.

★

Aynı hayat çizgisinin, aynı treninde buluşan, aynı raylarında yol alan, ama farklı yönlere giden yolcularıydı.

★

Mustafa Kemal gittiği yönü şöyle tarif ediyordu…

“Cumhuriyet fazilettir.

Cumhuriyet ahlaki fazilete dayanan bir idaredir.

Sultanlık, korku ve tehdide dayanan bir idaredir.

Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuslu insanlar yetiştirir.

Sultanlık ise korkuya ve tehdide dayandığı için korkak, alçak, sefil ve rezil insanlar yetiştirir. Aradaki fark bunlardan ibarettir!”

★

(Cumhuriyet Bayramı'na yasak getirmeye çalışanlar okusun diye yazıyorum.)

★

82 milyon, hepimiz aynı raylarda, aynı trenin yolcusuyuz.

Yönümüzün farkı, Mustafa Kemal'in tarifinden ibarettir!

Cumhuriyet kadını Ayşe Teyze Atatürk'ü anlattı: Gözleri masmaviydi, hem de iç ısıtan bir mavi

Cumhuriyet ilan edildiğinde 3 yaşında olan Hatice Sertdemir, şimdi 100 yaşında. Ulu önder Atatürk’ü iki kez görme şansına sahip olan Hatice Teyze, Balkan Savaşları ile beraber Bulgaristan’dan göçen bir ailenin çocuğu. 8 yaşındayken Atatürk’ün kendisini okutmak istediğini anlatan Hatice Teyze, “Babam yoktu, savaşta ölmüştü. Ata’ya ‘Annemi, küçük kardeşimi bırakamam ki çok özlerim’ dedim. Kız çocuklarının okumasına merakı her zaman vardı. Cumhuriyetin kurulması ve kalkınmasında kadınların rolünün ne denli büyük olduğunu bize o günlerde söylüyordu” diyor.

Atatürk’ün “Cumhuriyeti biz kurduk, sizler yaşatacaksınız” sözlerini hiç unutamadığını da söyleyen Hatice Teyze, gençlere “Atatürk masal değildi, gerçek bir kahramandı” diyerek şu mesajı iletiyor: “Atatürk’ün yolunda gidin. O bize gelecek verdi. Onun aleyhinde söylenenlere inanmayın.”

Cumhuriyet’ten Leyla Kılıç'ın sorularını yanıtlayan Hatice Sertdemir şunları söylüyor:

- Sizi biraz tanıyabilirmiyiz. Nerede yaşıyorsunuz? Kaç çocuğunuz ve torununuz var?

Muğla’nın Datça ilçesinde büyük kızım Nebahat İşitmen ve eşi Ali Haydar İşitmen ile birlikte 2017’den bu yana birlikte yaşıyoruz. 5 çocuğum oldu, ilk kızımı 40 günlük bebekken kaybettim. Sonra büyük oğlumu 2011 tarihinde akciğer kanserinden sonra da küçük kızımı 2017 tarihinde pankreas kanserinden kaybettim. Yaşayan 1 kızım ve 1 oğlum var. Yurtiçi ve yurtdışında yaşayan toplam da 9 torunum, 11 torunumun çocukları, 2 tane de torunumun torunu var.

KIZIMIZI OKULA VERELİM, OKUSUN
- Göçmen bir ailenin çocuğu olduğunuzu biliyoruz. Türkiye’ye nasıl göçtünüz? Nerelerde yaşadınız?

Anneannemin anneleri Bosna’dan Balkan Savaşları ile göçerek Bulgaristan eski Cuma’ya kadar gelmişler. Ben Bulgaristan Burgaz doğumluyum. Cumhuriyet kurulduğunda 3 yaşındaymışım, 27 Mart 1920 doğumluyum. Nüfus cüzdanımda 1922 yazar, sonra savaş sonunda Bandırma’ya oradan da akrabalarımızın yanına Lüleburgaz’ın Turgutbey köyüne yerleşmişiz. 15 yaşında evlendim. İlk eşimle Ordu Mesudiye’ye gelin olarak gittim. İlk çocuğum doğduktan sonra anlaşamadık. Eşimle ayrıldıktan sonra Beykoz Paşabahçe’ye annemin, ailemin yanına döndüm ve İstanbul Tekel rakı fabrikasında işe başladım. İkinci evliliğimi yaptım. Bu evliliğimden de 4 çocuğum oldu.

- Atatürk’ü kaç kez gördünüz. Bize onunla olan anılarınızı anlatır mısınız?

Atamızı iki kez görme şansına sahip oldum. İlk görüşmemizde 5, ikincisinde de 8 yaşındaydım. 8 yaşında Edirne’de yaşarken bulunduğumuz yere bir ziyarette bulundu. Atam, annemin yanındayken beni gördü. Yanımıza geldi. Ben kendisinin elini öptüm. O da beni sevdi ve “Sen okuyor musun?” diye sordu. Ben de “Hayır” dedim. O dönemde zorluklar vardı. Sonra Mustafa Kemal Atatürk anneme döndü ve “Kızımızı yatılı okula verelim, okusun” dedi. O böyle söyleyince ben korktum ve ağlamaya başladım. Çünkü babam yoktu, savaşta ölmüştü. Ata’ya “Annemi, küçük kardeşimi bırakamam ki çok özlerim” dedim. Kız çocuklarının okumasına merakı her zaman vardı. Buna ben bizzat şahidim. Cumhuriyet’in kurulması ve kalkınmasında kadınların rolünün ne denli büyük olduğunu bize o günlerde söylüyordu.

- Onu ilk gördüğünüzde ne hissettiniz?

Büyülenmiştim, kalbim çok hızlı atıyordu. Çok büyük ve irice gözleri vardı. Yakışıklı, heybetliydi. Kahramandı. Üstü, ayakkabıları tertemizdi. Dimdik duruyordu.

SONSUZA DEK UNUTULMAYACAK
- Size çocukken onun hakkında neler anlatılırdı?

Bizi düşmanlardan kurtarmıştı. Sonsuza dek unutulmayacak bir liderdir. Böyle bir milleti kölelikten kurtarıp özgürlüğü vermiştir. Birbirimize sahip çıkmayı, bir olmayı, eşitliği, güveni, çalışkanlığı tekrar hatırlatmıştır ve öğretmiştir. Savaş hatıralarına konu gelince, büyüklerimiz genellikle at üstündeki heybetini ve cesaretini anlatır, şefkatli ve tokgözlü olduğunu söylerlerdi. Çocukları çok sevdiği, çok kitap okuduğu da hep söylenirdi. Bugün öyle birisi var mı hiç bilmiyorum.

- Cumhuriyetin ilan edildiğinde haber eve nasıl geldi?

O zamanlar şimdiki gibi haberleşme ağları yok elbette. Biz Edirne’de Lüleburgaz’da otururken, ağabeyim Mustafa Bilici kahvede duymuş Cumhuriyetin kurulduğunu. Bunu öğrendikten sonra koşarak eve gelmiş ve eve cumhuriyet coşkusunu taşımış.

- Taze Cumhuriyet yıllarında gösterdiğiniz mücadeleler nelerdi?

Hep çok çalıştık. Biz Cumhuriyet çocuğuyuz. Ülkemize de kendimize de çalışarak sahip çıktık. Hayatımda ne iş yaparsam yapayım hep koşa koşa işe gittim. Atatürk’ün bize sağladığı kanunlarla oy kullandım, ilk sigortalılardan oldum. Güvencem vardı. Devlet her anlamda bizleri korudu ve kolladı.

80 YAŞINDA OKUMAYI ÖĞRENDİ
- 80 yaşında okumayı öğrendiğiniz söylendi. Bu azminizi konuşalım mı?

80 yaşında öğrendim, doğru. Küçük yaşta babamızı kaybetmişiz. Anneciğim çok çalışırdı. Ebelik yapardı. Cenazeleri yıkardı. Kaymakamla birlikte yoksul ve hastaları tespit edip onlara yardım sağlardı. Atatürk beni okutmak istemişti ama ben ailemden ayrılmak istemedim. Sonra hayat mücadelesi işte... DSP döneminde ilçe belediye başkanı Alaattin Köseler ve Beykoz Rotary Kulübü ve Polonezköy muhtarı Daniel Ohotski ve öğretmenim Sevinç Güneş sayesinde okuma yazmayı öğrendim. Küçük kızım Mualla Sertdemir ve torunum Olca Yılmaz destek oldu. Sonra Cemal Reşit Rey Salonu’nda Leyla Umar bana ödül verdi. Beni sahneye çağırdılar, bir konuşma yapmamı istediler. Şöyle dedim: “Hayatımdaki 3 Mustafa’ya teşekkür ederim. Birincisi Peygamber efendimiz Hz. Muhammed Mustafa, ikincisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk, üçüncüsü eşim Mustafa Sertdemir.” Hâlâ dualarımdan eksik etmem. Sonra da torunlarımla görüşmek için bilgisayar kullanmayı öğrenmek istemiştim ama olmadı. Şimdi akıllı telefonlar var. Oradan görüşüyorum hepsiyle.

YOLUNDAN HİÇ AYRILMADIM
- O dönemde Atatürk’ün konuşmalarını dinler miydiniz? Aklınızda kalan bir cümlesi var mı?

Küçük bir radyomuz vardı evimizde. Hep dinlerdik onu. “Cumhuriyeti biz kurduk, sizler yaşatacaksınız.” Bu cümlesini hiç unutmam çünkü bize yüklediği o görev ruhunu her zaman içimde yaşattım. Atatürk’ün yolundan hiç ayrılmadım. Öldüğüm güne kadar da ne ben ne çocuklarım ne de torunlarım onun izinden ayrılacak.

- Bu kadar sevdiğiniz bir insanı Atatürk’ün ölümünü duyduğunuzda neler hissettiniz? O günü hatırlıyor musunuz?

Hatırlamaz mıyım! Dünyamız karardı. Babamızı ikinci kez kaybetmiştik. Atatürk öldüğünde Beykoz’da yaşıyordum. Haberi alınca herkes gibi yasa boğulduk. Hemen toplanıp yola döküldük. Beykoz İskelesi’ne gittik. Motorla karşıya geçerek Dolmabahçe yakınlarına varabildik. Cenazesini uzaktan görebildik.

- Gençlere ne söylemek istersiniz?

Cumhuriyet bize en büyük emanet, emanete hıyanet olmaz. Atatürk’ün yolu en doğru yol. Atatürk’e dinsiz diyenler var, hakaret edenler var. Onun Allah’a inancı ve adaletini ben her gence anlatıyorum. Atatürk masal değildi, gerçekti. Gerçek bir kahramandı. Atatürk bu ülkede yaşayan her vatandaşa, kadınlara haklar sağlamıştır. Atatürk’ün yolunda gidin. O bize gelecek verdi. Onun aleyhinde söylenenlere inanmayın.

BÜTÜN GERÇEK NUTUK’TA
Cumhuriyet ilan edildiğinde 10 yaşında olan ve şu an Manisa Alaşehir’de yaşayan 107 yaşındaki Ayşe Şencan, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ü 4 kez gördüğünü ülkeye onun gibi bir lider daha gelmediğini söyledi. Gençlerden Atatürk’ün Nutuk kitabını okumasını isteyen Şencan, “Okusunlar. Çocuklarına da okutsunlar. Tüm gerçekler orada var. Bu ülke nasıl kuruldu, Cumhuriyet nasıl bir nimettir öğrensin ve öğretsinler” diyor. Cumhuriyet’e konuşan Ayşe Şencan, özetle şunları söylüyor:

- Öncelikle nerede yaşıyorsunuz? Kaç çocuğunuz ve torununuz var?

Manisa Alaşehir’de yaşıyoruz. Benim 4 çocuğum, 8 torunum, 7 torun çocuğum ve 4 tane de torunumun torunu var.

- Atatürk’ü ilk ne zaman gördünüz. Bize onu gördüğünüz anı anlatır mısınız?

Atatürk’ü hayatımda 4 kez gördüm. İlk olarak ise 12 yaşında idim. Hatta o zaman başımı okşamıştı. Trenle Alaşehir’e gelmişti. Garda halk onu bekliyordu. O gün tam da fesleri kaldırmış ve şapka devrimini getirmişti. Sonrasında ise İzmir Menemen’de “Köylü milletin efendisidir” dediği bir konuşması olmuştu. Eşrefpaşa’da da gördüm Ulu Önder’i… Eşrefpaşa’da üstü açık cip içinde halkı selamlıyordu. Yanında ise İran Şah’ı vardı. Golf pantolonunu ve uzun çizmesini giyinmişti. Bütün gözler üzerindeydi. Yine İzmir’de Kadifekale’de bir baloya gelmişti. Balonun olduğu yerde bir tepe vardı. Bizler o tepeye çıkıp baloyu seyretmiştik. Atatürk, balo açılışında Harmandalı oynadı. Sonra da vals yaptı. O günleri unutmam mümkün değil ki.

İÇ ISITAN BİR MAVİ...
- Peki, Atatürk’ü ilk gördüğünüzde ne hissettiniz?

Harp zamanlarıydı. Daha yeni harpten çıkılmıştı. Bu nedenle çok zayıftı. Gözleri masmaviydi. Hem de iç ısıtan bir mavi. Onu çok severdik. Aynı zamanda korkardık. Nerede onun gibi lider! Yanında sadece yaverleri ile dolaşırdı. O gerçek bir lider ve onun gibi bir lider bir daha gelmedi.

- Cumhuriyetin ilanını hatırlıyor musunuz?

9-10 yaşlarındaydım. Pek hatırlamıyorum. Ama elbette Cumhuriyetin kuruluş coşkusu hepimizi etkilemişti. Bir ülkenin yeniden var oluşunu o günkü çocuk halimle sevinerek kutlamıştık.

GÜNLERCE AĞLADIM
- Atatürk’ün ölümünde neler hissettiniz? O gün neler hissettiniz?

Çok üzüldük. Alaşehir’deydim o dönemde. Halk Toptepe’ye çıktı. Orada radyodan dinledik. Takip ettik. Herkes ağlıyor, ağıtlar yakıyordu. Böyle bir adam bir daha gelmez. Bize Cumhuriyeti kurmuş, işgalden kurtarmış. Nasıl ağlamasınlar! Ben de günlerce ağladım…

- Günümüze baktığınızda gençlere Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyete sahip çıkmaları konusunda bir mesajınız olur mu?

Her şey kötüye gidiyor. Gençlere en büyük tavsiyem, Nutuk kitabını okumaları olur. Okusunlar. Çocuklarına da okutsunlar. Tüm gerçekler orada var. Bu ülke nasıl kuruldu, Cumhuriyet nasıl bir nimettir öğrensin ve öğretsinler. Ve bugün söylenenlerin aksine bu milletin neler yaptığını neler yapabileceğini orada görsünler.

Reklamlar

Aynı hayat çizgisinde, aynı raylarda, aynı trenin, farklı yönlere giden yolcularıyız

Bunları da İzleyebilirsiniz