2011 yılında Suriye'de başlayan iç savaşın etkisiyle Türkiye'ye çok sayıda Suriyeli, geçici koruma statüsünde sığındı.
Bölgesel gerilimler ve çatışmaların artması nedeniyle Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerden de Türkiye'ye çok sayıda kaçak göçmen geldi.
Göç İdaresi Başkanlığı'nın verilerine göre ise Türkiye’de kayıt altına alınmış geçici koruma statüsündeki Suriyeli sayısı 21 Nisan 2022 tarihi itibarıyla 3 milyon 762 bin 385 kişi oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından son açıklanan sayıya göre Türk vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısı ise 193 bin 293 oldu.
AKP'li Cumhurbaşkkanı Erdoğan, İdlib'de inşa edilen briket evlerin açılışına gönderdiği mesajda "Türkiye’nin Suriye’de derinleşen insani trajedi karşısında sınırötesi harekâtlarını başlattığı 2016 yılından bugüne kadar oluşturduğu güvenli bölgelere yaklaşık 500 bin Suriyeli geri dönüş yapmıştır. Göçü sınırötesinde tutmaya yönelik stratejimizi gönüllü geri dönüşleri teşvik edecek projelerle destekliyoruz. Özellikle briket evlerle destekliyoruz” demişti.
Erdoğan, "Ülkemizde misafir ettiğimiz 1 milyon Suriyeli kardeşimizin gönüllü geri dönüşünü sağlayacak yeni bir projenin hazırlıkları içindeyiz" ifadelerini kullanmıştı.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın iç savaşın ardından devrilmemesi ve statüsünü korumasıyla birlikte 'Esad'sız Suriye' dışında alternatifi bulunmayan AKP'nin planı merak konusu olmuştu.
Sabah'tan Fatma Göksu'nun haberine göre ; AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriyeli sığınmacılar için işaretlerini verdiği planın detayları belli oldu.
Daha önce güvenli bölgelerde savaş mağdurlarının başlarını sokacak evleri olması için briket ev projesi başlatılmıştı. 50 bin olarak belirlenen hedef genişletilerek 100 bin briket ev yapımı planladı. Bugüne kadar da 67 bin civarında briket eve Suriyeliler yerleştirildi.
Bir yandan briket evler inşaa edilirken bir yandan da devreye sokulacak yeni proje ile 1 milyon Suriyeli sığınmacının daha ülkelerine dönmesi sağlanacak.
Özellikle Azez, Cerablus, ElBab, TelAbyad vea Resulayn başta olmak üzere daha önce 13 mahalli meclisin bulunduğu bölgelerde yeni yerleşim alanları inşaa edilecek. 8 aşamadan oluşacak 1 milyon Suriyelinin geri dönüşü için planlanan proje şöyle işleyecek:
1 Gönüllü geri dönüş Ankara, İstanbul, Konya, Adana, Gaziantep gibi büyükşehirlerdeki nüfusu yoğun bölgelerden başlatılacak.
2 Gönüllü dönüşler, askeri ve siyasi açıdan istikrar ve güvenliğinin sağlandığı bölgelerde gerçekleştirilecek. Azez, Cerablus, El Bab, Tel Abyad ve Resulayn başta olmak üzere 13 ayrı bölgede yerel meclislere projeye katkı sunulacak.
3 AFAD koordinesinde Kızılay, İHH gibi 12 STK'ların briket ev sosyal donatılar için yeni alanlar açılacak.
4 Günlük yaşamın sürdürülebilmesi için tarımdan küçük sanayi sitesi, dükkân, çarşı gibi ticaret alanları kurulacak, yeni istihdam imkanları sağlanacak.
5 Okul, hastane, cami başta olmak üzere alt ve üstyapı inşa edilecek.
6 Suriyelilerin meslek sahibi olabilmesi için meslek edindirme kursları ve mikro krediler, üretim yapan atölyeler kurulacak.
7 Rehabilitasyon, psikolojik destek, eğitim faaliyetlerine ağırlık verilecek.
8 BM Mülteciler Yüksek Komiserliği dahil ulusal ve uluslararası fonlardan destek istenecek.