Rusya ve Ukrayna'nın ihracat yasağından Türkiye nasıl etkilenecek?

Rusya'nın ardından bir ihracat yasağı da Ukrayna'dan geldi. Ukrayna, arpa, şeker, tuz, et, çavdar ve karabuğday ihracatını yasakladı.

Turizmden, gıda ve enerjiye kadar birçok kalemde Türkiye hem Rusya hem Ukrayna’yla işbirliği içinde. Türkiye, TÜİK'in Ocak ayı verilerinde ithalatta ilk sırayı alan Rusya'dan 99 kalem ithal ediyor. Ukrayna’dan ise 89 kalem ithal ediyor.

Tüm bunların içinde bu iki ülke ile gerçekleşen ithalatta en kritik başlık tarım girdileri.

Türkiye buğday ithalatının yüzde 78’sini Rusya ve Ukrayna’dan karşılarken iki ülke arasındaki savaş, yağ krizinin ardından buğdayda kriz tartışmalarına da yol açtı. Buğday ithalatında lider ülke Türkiye, sadece 2021 yılında Rusya’dan 1,8 milyar dolar değerinde 6,7 milyon ton buğday aldı.

Hal böyle olunca Rusya ve Ukrayna'da peş peşe alınan ihracat yasakları Türkiye'yi endişelendirdi. TÜİK’in verilerine göre 2021’de Türkiye Rusya’dan 28 milyar 959 milyon dolar değerinde ürün ithal etti. Ukrayna’dan ise 4 milyar 500 milyon dolar değerinde ürün aldı.

2022'nin Ocak ayında ise toplam ithalatın yüzde 16,7'si Rusya'dan yapıldı. Türkiye bu rakam ile en çok Rusya'dan ithalat yapmış oldu. Diken'den Ayşegül Kasap'ın derlediği verilere göre; Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna'dan ithal ettiği ürünler şöyle:

RUSYA’DAN İTHAL EDİLEN ÜRÜNLER NELER?

Hububat, 20 milyar 103 milyon 932 bin 737 lira

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar, 9 milyar 339 milyon 704 bin 296 lira

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler, 3 milyar 956 milyon 591 bin 601 lira

Metal cevherleri, cüruf ve kül, 2 milyar 126 milyon 973 bin 892 lira

Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular, 910 milyon 14 bin 377 lira

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar, 124 milyar 286 milyon 744 bin 638 lira

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organikanorganik bileşikleri, 3 milyar 561 milyon 414 bin 755 lira

Organik kimyasal ürünler 2 milyar 047 milyon 740 bin 797 lira

Gübreler 1 milyar 067 milyon 837 bin 629 lira

Plastikler ve mamülleri 4 milyar 803 milyon 437 bin 460 lira

Kauçuk ve kaçucuktan eşya 1milyar 032 milyon 813 bin 741 lira

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 1 milyar 067 milyon 578 bin 830 lira

Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar, 2 milyar 732 milyon 383 bin 550 lira

Demir ve Çelik, 45 milyar 193 milyon 406 bin 295 lira

Demir veya çelikten eşya 1 milyar 557 milyon 590 bin 224 lira

Bakır ve bakırdan eşya 7 milyar 295 milyon 568 bin 907 lira

Alüminyum ve alüminyumdan eşya, 11 milyar 142 milyon 978 bin 299 lira

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları, 2 milyar 842 milyon 791 bin 733 lira

UKRAYNA’DAN İTHAL EDİLEN ÜRÜNLER NELER?

Türkiye Ukrayna’da 89 kalem ithal ediyor. TÜİK’in verilerine göre 2021 yılında maliyeti 500 milyon lirayı aşan ithal ürünler şunlar:

Hububat , 8 milyar 334 milyon 963 bin 810 lira

Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane, tohum ve meyveler, sanayide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem, 2 milyar 215 milyon 496 bin 889 lira

Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar,  yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel  mumlar, 632 milyon 073 bin 252 lira

Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler, 2 milyar 122 milyon 102 bin 039 lira

Metal cevherleri, cüruf ve kül, 2 milyar 392 milyon 069 bin 738 lira

Plastikler ve mamulleri 1 milyar 071 milyon 211 bin 021 lira

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü, 509 milyon 029 bin 744 lira

Demir ve çelik 19 milyar 527 milyon 560 bin 980 lira

DOĞALGAZIN YÜZDE 33,6’SI RUSYA’DAN

Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK) Doğalgaz Sektör Raporu’na göre, Türkiye 2020’de doğalgaz ihtiyacının yüzde 33,6’sı Rusya’dan aldı.

2021'de tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerden buğday (diğer) fiyatı yıllık %35,95 artış gösterdi.

Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerden, 2021 yılında bir önceki yıla göre artış gösteren diğer ürünler ise, %58,69 ile mercimek (kırmızı), %47,35 ile arpa (diğer) ve %12,37 ile patates (diğer) oldu.

TURİZM İÇİN İKİ ÖNEMLİ ÜLKE

TÜİK’in verilerine göre 2021 yılında Rusya ve Ukrayna’dan Türkiye’ye gelen turistlerin yüzde 27,3’ü Rusya ve Ukrayna vatandaşları oluyor.

Bu oran 2017’de yüzde 18,5, 2018’de yüzde 18,6 ve 2019’da yüzde 19 olarak kayıtlara geçti.

DEVAM EDEN PROJELER

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) verilerine göre, Türk müteahhitlerin Rusya’daki projelerin toplamı 21 milyar dolar, Ukrayna’dakilerinse 3 milyar dolar değerinde.